Luật Kiểm toán nhà nước (sửa đổi) được Quốc hội khoá XIII thông qua ngày 24/6/2015 tại kỳ họp thứ 9 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2016. Các điều khoản sửa đổi, bổ sung trong Luật là cơ sở nền tảng pháp lý quan trọng cho tổ chức và hoạt động của Kiểm toán nhà nước (KTNN), bảo đảm trong việc kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công trong tình hình mới.
KTNN đang khẩn trương rà soát, xây dựng các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành, nhằm đưa Luật KTNN (sửa đổi) vào cuộc sống. Phóng viên báo Đại biểu Nhân dân đã có cuộc phỏng vấn ông Cao Tấn Khổng, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước - Trưởng Ban chỉ đạo triển khai thi hành Luật KTNN (sửa đổi) xung quanh vấn đề này.
Phó Tổng KTNN Cao Tấn Khổng trả lời phỏng vấn Báo Đại biểu nhân dân
Thưa ông, việc xây dựng văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật KTNN (sửa đổi) có ý nghĩa như thế nào đối với công tác triển khai thi hành Luật?
Luật KTNN (sửa đổi) được thông qua đã đánh dấu một bước quan trọng trong quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật Nhà nước nói chung và trong lĩnh vực tài chính, ngân sách nói riêng. Đây là sự kiện trọng đại của KTNN, tiếp theo sự kiện địa vị pháp lý của KTNN và Tổng Kiểm toán nhà nước được Hiến định trong Hiến pháp năm 2013.
Luật KTNN (sửa đổi) đã cụ thể hóa những quy định về KTNN trong Hiến pháp năm 2013, khắc phục những tồn tại, bất cập của Luật KTNN hiện hành.
KTNN xác định, việc xây dựng và ban hành đầy đủ hệ thống văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành là nhiệm vụ cấp bách và có ý nghĩa quan trọng quyết định đến hiệu quả, tính khả thi của Luật.
Ngày 24/8/2015 Tổng Kiểm toán nhà nước đã thành lập Ban chỉ đạo triển khai thi hành Luật KTNN (sửa đổi), nhằm giúp Tổng Kiểm toán nhà nước xây dựng và tổ chức thực hiện Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật KTNN (sửa đổi); tuyên truyền, phổ biến các văn bản sau khi được ban hành. Đồng thời, thành lập 4 tiểu ban giúp việc cho Ban chỉ đạo theo 4 nhóm văn bản về: Tổ chức bộ máy, chức năng nhiệm vụ, chế độ chính sách; Quy trình nhiệm vụ chuyên môn; Hướng dẫn chuyên sâu nghiệp vụ kiểm toán và nhóm các văn bản khác.
Thực hiện kế hoạch triển khai thi hành Luật KTNN(sửa đổi), KTNN đã chỉ đạo các đơn vị trong Ngành tiến hành nghiên cứu, rà soát các nội dung được giao hướng dẫn trong Luật; đồng thời rà soát hệ thống văn bản hiện hành trình Tổng Kiểm toán nhà nước ban hành Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật KTNN (sửa đổi), phân công trách nhiệm cụ thể cho các đơn vị trong việc chủ trì, phối hợp xây dựng đối với mỗi văn bản cụ thể.
Xin ông cho biết sau ngày 01/01/2016, khi Luật KTNN(sửa đổi) chính thức có hiệu lực thi hành, KTNN sẽ thực hiện kế hoạch xây dựng văn bản để thực thi Luật như thế nào?
Theo kế hoạch, từ nay đến năm 2017 KTNN sẽ ban hành 30 văn bản, trong đó một số văn bản ban hành mới, một số văn bản sửa đổi để thay thế văn bản hiện hành cho phù hợp với quy định mới của Luật. Trước mắt, tập trung ban hành các văn bản liên quan tới những quy định mới của Luật KTNN (sửa đổi), ưu tiên xây dựng các văn bản quy định về việc phân cấp nhiệm vụ, quyền hạn của Kiểm toán trưởng, Phó kiểm toán trưởng; Các quy định về: Giải quyết khiếu nại trong hoạt động kiểm toán; Kiểm toán đối với doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ từ 50 vốn điều lệ trở xuống; Thời gian, nơi nhận báo cáo dự toán thu chi ngân sách, báo cáo tài chính của các đơn vị được kiểm toán...
Thời gian tới, các đơn vị được giao soạn thảo văn bản cần khẩn trương triển khai xây dựng văn bản theo tiến độ, đảm bảo chất lượng. Trong quá trình soạn thảo phải tuân thủ quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật và quy chế soạn thảo, thẩm định và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của KTNN, phát huy được trí tuệ tập thể, tinh thần dân chủ và sự đồng thuận cao trong ngành nhằm xây dựng hệ thống văn bản chất lượng, khả thi.
Ông vừa đề cập tới việc tập trung ban hành các văn bản liên quan tới những quy định mới của Luật KTNN (sửa đổi), ông có thể cho biết rõ hơn về những điểm mới so với Luật KTNN hiện hành, thưa ông.
Luật Kiểm toán nhà nước năm 2015 gồm 9 chương, 73 điều (so với Luật KTNN năm 2005 tăng 1 chương, giảm 3 điều, trong đó bổ sung 11 điều mới và bỏ 14 điều của Luật năm 2005) với những điểm mới quy định về: Phạm vi, đối tượng kiểm toán; Giá trị pháp lý của Báo cáo kiểm toán; Tổng Kiểm toán nhà nước; Kiểm toán trưởng, Phó Kiểm toán trưởng; Kiểm toán viên nhà nước; Thời hạn kiểm toán; Công khai kết quả kiểm toán và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán; Trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đối với hoạt động của KTNN.
Trong đó, Luật KTNN (sửa đổi) quy định đối tượng kiểm toán của KTNN là việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công và các hoạt động có liên quan đến việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công của đơn vị được kiểm toán; quy định rõ nội dung tài chính công, tài sản công thuộc phạm vi kiểm toán của KTNN.
Thưa ông, tài chính công, tài sản công và đối tượng kiểm toán của KTNN theo Luật KTNN (sửa đổi) được hiểu cụ thể ra sao?
Tài chính công bao gồm: Ngân sách nhà nước; dự trữ quốc gia; các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách; tài chính của các cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân, đơn vị sự nghiệp công lập, đơn vị cung cấp dịch vụ, hàng hóa công, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp có sử dụng kinh phí, ngân quỹ nhà nước; phần vốn nhà nước tại các doanh nghiệp; các khoản nợ công.
Tài sản công bao gồm: Đất đai; tài nguyên nước; tài nguyên khoáng sản; nguồn lợi ở vùng biển, vùng trời; tài nguyên thiên nhiên khác; tài sản nhà nước tại cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân, đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp; tài sản công được giao cho các doanh nghiệp quản lý và sử dụng; tài sản dự trữ nhà nước; tài sản thuộc kết cấu hạ tầng phục vụ lợi ích công cộng và các tài sản khác do Nhà nước đầu tư, quản lý thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý.
Đối tượng kiểm toán của KTNN là việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công và các hoạt động có liên quan đến việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công của đơn vị được kiểm toán.
Do phạm vi kiểm toán mở rộng theo quy định của Hiến pháp nên bên cạnh những đơn vị được kiểm toán như quy định của Luật năm 2005, Luật Kiểm toán nhà nước (sửa đổi) bổ sung đơn vị được kiểm toán là cơ quan quản lý, sử dụng nợ công; đối với các doanh nghiệp, thực hiện kiểm toán đối với Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50 vốn điều lệ. Đối với doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ từ 50 vốn điều lệ trở xuống, khi cần thiết, Tổng Kiểm toán nhà nước quyết định lựa chọn mục tiêu, tiêu chí, nội dung và phương pháp kiểm toán phù hợp.
Thưa ông, KTNN làm như thế nào để Luật KTNN (sửa đổi) thực sự đi vào cuộc sống?
Để Luật KTNN (sửa đổi) đi vào cuộc sống, KTNN chủ động phổ biến sâu rộng nội dung Luật tới các ngành, các cấp, các tổ chức kinh tế - xã hội và các tầng lớp nhân dân.
KTNN đã quán triệt Luật đến toàn thể công chức, người lao động trong Ngành bằng các lớp tập huấn về Luật, đặc biệt đi sâu giới thiệu những quy định mới của Luật KTNN (sửa đổi) so với Luật KTNN năm 2005, nhằm nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm của từng cá nhân đối với việc thực hiện Luật.
Đồng thời, KTNN cũng đổi mới, nâng cao hiệu quả các hình thức, biện pháp phổ biến pháp luật bằng cách tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng; trên Website, báo và tạp chí của KTNN để việc triển khai thi hành Luật KTNN (sửa đổi) đạt chất lượng, hiệu quả.
Xin trân trọng cảm ơn ông!