(sav.gov.vn) - Đại hội XIII của Đảng xác định, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển là một trong ba đột phá chiến lược. Bám sát định hướng đó, trong nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng ủy Kiểm toán nhà nước (KTNN) đã thể hiện rõ vai trò lãnh đạo chiến lược, đổi mới tư duy và hành động quyết liệt trong hoàn thiện thể chế về tổ chức và hoạt động của KTNN.

Họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về công bố Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực KTNN. Ảnh: TL

Nhiều kết quả nổi bật, toàn diện trong xây dựng và thi hành pháp luật

Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng ủy KTNN đã xác định công tác hoàn thiện thể chế là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt và có tính chiến lược lâu dài. Đảng ủy đã ban hành nhiều nghị quyết chuyên đề quan trọng như: Nghị quyết số 88-NQ/ĐU về lãnh đạo thực hiện Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030; Nghị quyết số 103-NQ/ĐU về hoàn thiện thể chế tổ chức và hoạt động KTNN; Nghị quyết số 704-NQ/ĐU về đẩy mạnh thực hiện các nghị quyết chuyên đề toàn khóa.

Các Nghị quyết trên không chỉ mang tính định hướng, mà đã được chuyển hóa thành hành động cụ thể, xuyên suốt, trở thành kim chỉ nam cho công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế trong cả nhiệm kỳ. Trên cơ sở các nghị quyết chuyên đề, KTNN đã xây dựng chương trình văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quản lý hằng năm, xác định nội dung ưu tiên cần ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung để cụ thể hóa Luật KTNN; đồng thời bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ giữa quy định của KTNN với các chủ trương của Đảng và hệ thống pháp luật hiện hành.

Dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng ủy KTNN, công tác hoàn thiện thể chế của KTNN trong nhiệm kỳ 2020-2025 đã có bước phát triển mạnh mẽ, toàn diện, để lại dấu ấn rõ nét. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quản lý được ban hành ngày càng đầy đủ, đồng bộ và có chất lượng chuyên môn cao. Trong nhiệm kỳ, Tổng Kiểm toán nhà nước đã ban hành 41 văn bản quy phạm pháp luật và 122 văn bản quản lý. Các văn bản được ban hành trên cơ sở rà soát, sửa đổi, bổ sung nhằm đảm bảo phù hợp với các quy định mới của Đảng, pháp luật của Nhà nước như: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật KTNN năm 2019, Quy định số 131-QĐ/TW, Quy định số 144-QĐ/TW và Quy định số 189-QĐ/TW của Bộ Chính trị.

Việc ban hành văn bản cũng bảo đảm tính thực tiễn, phù hợp với hoạt động kiểm toán của KTNN và tiếp thu kinh nghiệm quốc tế. Một số văn bản quan trọng đã được ban hành như: Hệ thống chuẩn mực KTNN, Quy trình kiểm toán của KTNN, Quy trình kiểm toán vụ việc có dấu hiệu tham nhũng, Quy định khiếu nại, kiến nghị và khởi kiện trong hoạt động KTNN, Hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán, Quy chế tổ chức và hoạt động của Đoàn KTNN. Trong đó, Quy trình kiểm toán vụ việc có dấu hiệu tham nhũng lần đầu được KTNN ban hành, là văn bản khó, có tính kỹ thuật pháp lý cao, kết hợp giữa quy trình kiểm toán và tố tụng hình sự, góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý, nâng cao vai trò của KTNN trong phòng, chống tham nhũng.

Công tác phối hợp liên ngành trong xây dựng thể chế được đẩy mạnh, tạo hành lang pháp lý đồng bộ cho hoạt động của KTNN. Cụ thể, Đảng ủy KTNN đã chỉ đạo việc phối hợp với Ủy ban Pháp luật của Quốc hội triển khai nhiệm vụ và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Pháp lệnh số 04/2023/UBTVQH15 ngày 28/02/2023 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực KTNN; phối hợp với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao xây dựng, ban hành Thông tư liên tịch số 01/2025/TTLT-KTNN-VKSNDTC-BCA-BQP ngày 20/01/2025 quy định về phối hợp giữa KTNN, Cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát trong việc trao đổi thông tin và kiến nghị xem xét, khởi tố vụ việc có dấu hiệu tội phạm được phát hiện thông qua hoạt động kiểm toán của KTNN.

Trong nhiệm kỳ, KTNN cũng tích cực tham gia góp ý, hoàn thiện nhiều dự thảo văn bản pháp luật quan trọng có liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của KTNN. Đặc biệt, từ thực tiễn hoạt động kiểm toán, KTNN đã chủ động phát hiện, kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc bãi bỏ các văn bản không còn phù hợp. Nhiệm kỳ 2020-2025, KTNN đã kiến nghị xử lý hơn 1.048 văn bản. Những kiến nghị này không chỉ góp phần hoàn thiện thể chế quản lý nhà nước mà còn thúc đẩy các Bộ, ngành, địa phương nâng cao kỷ cương, trách nhiệm trong xây dựng và ban hành văn bản pháp luật.

Công tác pháp điển, hệ thống hóa và tuyên truyền pháp luật được tổ chức ngày càng chuyên nghiệp. KTNN đã thực hiện pháp điển hơn 41 lượt văn bản vào Đề mục KTNN thuộc Bộ pháp điển quốc gia; thực hiện nghiêm túc, hiệu quả nhiệm vụ hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật thời kỳ 2019-2023 tại KTNN. Đồng thời, KTNN đã tổ chức khoảng 52 hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật, thu hút gần 12.000 lượt học viên, đại biểu trong và ngoài ngành tham gia; đẩy mạnh các hình thức tuyên truyền trực tuyến, phát hành tài liệu, đăng tin trên cổng thông tin điện tử KTNN và Đài VOV Giao thông…

Những kết quả trên là minh chứng cho thấy vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng ủy KTNN trong việc định hướng, tổ chức và giám sát công tác hoàn thiện thể chế. Đó là nền tảng pháp lý vững chắc để KTNN tiếp tục khẳng định vị thế, chức năng, nhiệm vụ trong hệ thống chính trị và đóng góp thiết thực vào sự nghiệp đổi mới, phát triển đất nước.

Chủ động đi trước, tạo đột phá thể chế trong giai đoạn 2025-2030

Trên cơ sở đánh giá toàn diện kết quả và những hạn chế, giai đoạn 2025-2030 công tác hoàn thiện thể chế cần được định hướng theo tinh thần chủ động đi trước, đồng bộ về cấu trúc, hiện đại về phương pháp và thực chất trong tổ chức thực thi.

Theo đó, KTNN tiếp tục quán triệt và thể chế hóa Nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào tổ chức và hoạt động của KTNN, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện cơ sở pháp lý để đáp ứng những yêu cầu nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước đặt ra đối với KTNN trong tình hình mới về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và kiểm soát quyền lực, chủ trương tinh gọn bộ máy nhà nước gắn với chức năng kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công; phục vụ hoạt động lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao của Quốc hội; trọng tâm là tập trung xây dựng, trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung Luật KTNN; Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2040 tầm nhìn năm 2045.

Song song với đó, KTNN sẽ rà soát, cập nhật và hoàn thiện hệ thống văn bản thuộc thẩm quyền ban hành của Tổng Kiểm toán nhà nước liên quan đến tổ chức và hoạt động của KTNN, tập trung vào các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật KTNN, các văn bản hướng dẫn kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước, báo cáo quyết toán ngân sách địa phương theo Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi); kiểm toán ngân sách địa phương theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đồng thời, tiếp tục rà soát và phối hợp đề xuất sửa đổi các luật có liên quan đến tổ chức và hoạt động của KTNN để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật và yêu cầu thực tiễn.

KTNN tiếp tục chú trọng nâng cao chất lượng công tác soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo tiến độ; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; tiếp tục tăng cường năng lực xây dựng thể chế cho các đơn vị tham mưu…

Để thực hiện được những nhiệm vụ trên, đòi hỏi các cấp ủy đảng và mỗi đảng viên, công chức phải thực sự coi trọng yêu cầu đổi mới, chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật và tập trung kiểm soát quyền lực trong xây dựng pháp luật; siết chặt kỷ luật, kỷ cương và đề cao trách nhiệm, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu./.

Đồng chí TRẦN MINH KHƯƠNG -  Phó Tổng Kiểm toán nhà nước