Nghiệm thu đề tài NCKH cấp cơ sở “Vận dụng đánh giá rủi ro và xác định mức trọng yếu trong quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính của Doanh nghiệp quân đội do KTNN chuyên ngành Ia thực hiện”(sav.gov.vn) - Chiều 29/10/2020, tại Hà Nội, Hội đồng khoa học của Kiểm toán nhà nước (KTNN) đã tổ chức nghiệm thu đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở “Vận dụng đánh giá rủi ro và xác định mức trọng yếu trong quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính của Doanh nghiệp quân đội do KTNN chuyên ngành Ia thực hiện”. Đề tài do Ths Phạm Hoàng Thái, Ths. Nguyễn Đức Thành - KTNN chuyên ngành Ia làm đồng chủ nhiệm.Giám đốc Trường Đào tạo và Bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm toán Lê Minh Nam là Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu. Theo Ban Đề tài, thời gian qua, hoạt động kiểm toán báo cáo tài chính (BCTC) của các doanh nghiệp quân đội (DNQĐ) do KTNN thực hiện đã phát hiện ra những sai sót, bất hợp lý, những vi phạm chế độ chính sách Nhà nước trong việc quản lý và lập BCTC của các DNQĐ... từ đó đưa ra các khuyến nghị, giải pháp để khắc phục, sửa chữa những sai sót, vi phạm chế độ quản lý tài chính, kế toán của Nhà nước, góp phần làm lành mạnh việc quản lý DNQĐ, phòng chống thất thoát, lãng phí..., giúp nâng cao hiệu quả hoạt động và quản lý DNQĐ. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc kiểm toán BCTC của DNQĐ vẫn còn tồn tại những hạn chế nhất định. Nguyên nhân do việc thực hiện các bước công việc và các thủ tục kiểm toán trong quy trình kiểm toán BCTC của DNQĐ chưa được đầy đủ đúng đắn theo quy định của Chuẩn mực KTNN, đặc biệt là việc đánh giá rủi ro và xác định mức độ trọng yếu, nên chưa rút ngắn được thời gian kiểm toán dẫn đến chất lượng và hiệu quả kiểm toán chưa cao. Việc đánh giá rủi ro và xác định mức trọng yếu phụ thuộc rất nhiều vào xét đoán chuyên môn và kinh nghiệm nghề nghiệp của Kiểm toán viên. Để đạt được một phương pháp đo lường tính trọng yếu là một nhiệm vụ khó khăn bởi vì mức trọng yếu được đo lường phụ thuộc vào từng bối cảnh và phải được xem xét trên cả hai khía cạnh định tính và định lượng. Bên cạnh đó, mỗi loại hình doanh nghiệp khác nhau có những đặc thù riêng nên việc đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu trong kiểm toán BCTC cần được vận dụng phù hợp đối với từng loại hình doanh nghiệp cụ thể, trong đó có DNQĐ. Vì vậy, các vấn đề lý luận cũng như thực tiễn về đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu trong kiểm toán BCTC của DNQĐ hoạt động trong lĩnh vực kinh tế cũng cần được nghiên cứu, mô tả, phân tích, hệ thống hóa và bổ sung, hoàn thiện. Ban Đề tài cho biết, mục tiêu nghiên cứu của Đề tài nhằm hệ thống hóa và làm rõ lý luận cơ bản về rủi ro và quy trình đánh giá rủi ro, xác định mức trọng yếu trong quy trình kiểm toán BCTC do KTNN thực hiện; Mô tả, phân tích và đánh giá thực trạng vận dụng đánh giá rủi ro và xác định mức trọng yếu trong quy trình kiểm toán BCTC của DNQĐ do KTNN chuyên ngành Ia thực hiện; Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện việc vận dụng đánh giá rủi ro và xác định mức trọng yếu trong quy trình kiểm toán BCTC của DNQĐ do KTNN chuyên ngành Ia thực hiện. Ngoài phần mở đầu, kết luận, Đề tài bao gồm 3 chương: Chương 1 - Lý luận chung về đánh giá rủi ro và xác định mức trọng yếu trong quy trình kiểm toán BCTC doanh nghiệp do KTNN thực hiện. Chương 2 - Thực trạng vận dụng đánh giá rủi ro và xác định mức trọng yếu trong quy trình kiểm toán BCTC của DNQĐ do KTNN chuyên ngành Ia thực hiện. Chương 3 - Một số giải pháp nhằm hoàn thiện việc vận dụng đánh giá rủi ro và xác định mức trọng yếu trong quy trình kiểm toán BCTC của DNQĐ do KTNN chuyên ngành Ia thực hiện. Hội đồng nghiệm thu đánh giá, Đề tài đã làm rõ lý luận cơ bản về rủi ro, trọng yếu và việc đánh giá rủi ro, xác định mức trọng yếu trong quy trình kiểm toán BCTC do KTNN thực hiện. Đồng thời đã nghiên cứu, phân tích được quá trình hình thành và đặc điểm của DNQĐ ảnh hưởng đến BCTC; Phân tích và đánh giá thực trạng việc vận dụng đánh giá rủi ro và xác định mức trọng yếu trong quy trình kiểm toán BCTC của DNQĐ do KTNN chuyên ngành Ia thực hiện. Trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện việc vận dụng đánh giá rủi ro và xác định mức trọng yếu trong quy trình kiểm toán BCTC của DNQĐ do KTNN chuyên ngành Ia thực hiện. Để hoàn thiện Đề tài, Hội đồng nghiệm thu đề nghị Ban Đề tài nghiên cứu, biên tập ngắn gọn lại nội dung khái quát về KTNN đồng thời tăng cường dung lượng nội dung thực trạng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu trong kiểm toán BCTC của DNQĐ do KTNN chuyên ngành Ia thực hiện. Tại Chương II, Ban Đề tài cần nghiên cứu, cập nhật thông tin theo pháp luật hiện hành về địa pháp lý của KTNN; Bổ sung thông tin cụ thể và phân tích về việc vận dụng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu trong giai đoạn thực hiện kiểm toán, lập BCKT theo quy định tại Hướng dẫn 01/2019/QĐ-KTNN hướng dẫn phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu trong kiểm toán BCTC doanh nghiệp; Bổ sung thông tin về nguồn tài liệu (hoặc văn bản quy định) cho việc phân loại DNQĐ cũng như một số thông tin, quy định về quản lý tài chính của Bộ Quốc phòng đối với các DNQĐ; Rà soát lại các nhận định về rủi ro tiềm tàng xuất phát từ đặc điểm của DNQĐ… Nhấn mạnh Chương III là chương quan trọng, gắn với sản phẩm nghiên cứu, Hội đồng nghiệm thu đề nghị Ban Đề tài  rà soát, nghiên cứu, không đưa định hướng phát triển theo Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030 mà chỉ lựa chọn định hướng tiếp cận vận dụng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu trong kiểm toán BCTC DNQĐ; Biên tập lại nội dung của mục 3.1 “Định hướng phát triển kiểm toán BCTC của KTNN” gắn với kiểm toán BCTC đồng thời nghiên cứu, bổ sung hoặc hoàn thiện các giải pháp đã đề xuất tương ứng với các thông tin, đánh giá về thực trạng tại Chương II… Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu Lê Minh Nam đề nghị Ban Đề tài hoàn thiện lại Đề tài, gửi lại Văn phòng Khoa học trong thời gian 1 tháng, kể từ ngày nghiệm thu. Đề tài được Hội đồng thống nhất xếp loại Khá./. M. Thúy