(kiemtoannn.gov.vn) - Chiều ngày 5/9/2017, tại phòng họp Tân Trào, Tòa nhà Quốc hội, số 2 đường Độc Lập, Ba Đình, Hà Nội, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội họp phiên toàn thể lần thứ 7 dưới sự chủ trì của Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga.
Toàn cảnh phiên họp
Tại phiên họp, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tiến hành thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2017. Tham dự phiên họp có Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Vũ Văn Họa và đại diện lãnh đạo Vụ Tổng hợp của Kiểm toán nhà nước.
Báo cáo trước Ủy ban Tư pháp của Quốc hội về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2017 của Chính phủ, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Đặng Công Huẩn cho biết, năm 2017, công tác phòng chống tham nhũng đạt kết quả tích cực trên nhiều mặt như: Cải cách thủ tục hành chính được triển khai quyết liệt trong các lĩnh vực đất đai, thuế, hải quan, bảo hiểm xã hội; Nâng cao trách nhiệm giải trình của cơ quan nhà nước trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao; Công khai minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị; Tăng cường vai trò giám sát của các cơ quan dân cử, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cơ quan báo chí và nhân dân đối với công tác phòng, chống tham nhũng.
Năm 2017, qua hơn 5.000 cuộc thanh tra hành chính và trên 190.000 cuộc thanh tra chuyên ngành, Ngành Thanh tra đã phát hiện vi phạm hơn 34.000 tỷ đồng, hơn 5.800 ha đất; kiến nghị thu hồi hơn 19.500 tỷ đồng và trên 5.000 ha đất. Kiểm toán Nhà nước cũng đã kiến nghị xử lý tài chính gần 40.000 tỷ đồng. Qua công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, ngành thanh tra đã phát hiện 76 vụ, 141 đối tượng có hành vi tham nhũng và liên quan đến tham nhũng. Đặc biệt, tòa án nhân dân các cấp đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 300 vụ với 706 bị cáo; đã xét xử sơ thẩm 145 vụ, 328 bị cáo về các tội danh tham nhũng, trong đó tỷ lệ tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng chiếm 50%, tăng 2,3% so với cùng kỳ năm 2016).
Các cơ quan chức năng đã chủ động phối hợp trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng; nhiều vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp đã được khẩn trương xét xử nghiêm minh theo quy định pháp luật, có tác dụng răn đe, phòng ngừa tham nhũng. "Năm 2017, nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, sự chủ động phối hợp trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng; nhiều vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp đã được khẩn trương xét xử nghiêm minh theo quy định pháp luật, có tác dụng răn đe, phòng ngừa tham nhũng đã củng cố niềm tin của nhân dân, có tác dụng răn đe rõ rệt; vừa cảnh tỉnh, cảnh báo, ngăn chặn tham nhũng vừa khích lệ các nhân tố tích cực tham gia phòng chống tham nhũng. Chình vì vậy, tình hình tham nhũng năm 2018 dự báo sẽ tiếp tục có dấu hiệu giảm" - Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Đặng Công Huẩn đánh giá.
Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2017 cũng thẳng thắn thừa nhận, kết quả phòng chống tham nhũng thời gian chưa thực sự mang tính đột phá, công tác phòng chống tham nhũng tại các địa phương còn yếu, chưa đồng đều. Tham nhũng vẫn diễn ra nghiêm trọng, phức tạp, tinh vi, nhất là trong lĩnh vực: Tài chính, ngân hàng; quản lý, sử dụng đất đai; quản lý khai thác tài nguyên, khoáng sản và đầu tư.
Bên cạnh đó, một số văn bản, đề án quan trọng phục vụ công tác PCNT chậm được ban hành. Tình trạng nhũng nhiễu của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức trong giải quyết công việc của người dân, doanh nghiệp gây bức xúc trong xã hội. Vẫn còn chồng chéo trong hoạt động thanh tra, kiểm tra. Công tác phát hiện, điều tra tuy có tiến bộ nhưng vẫn chưa đạt được yêu cầu, tiến độ xử lý một số vụ việc, vụ án tham nhũng kinh tế chưa đạt được yêu cầu đề ra, thu hồi tài sản tham nhũng tỷ lệ còn thấp…
Việc quản lý tài sản công, vốn đầu tư công trong các doanh nghiệp nhà nước nhiều năm bị buông lỏng, nhiều doanh nghiệp nhà nước gây thất thoát, lãng phí lớn, thậm chí lãnh đạo các doanh nghiệp này tham nhũng nhưng không được phát hiện và xử lý kịp thời dẫn đến thất thoát hàng nghìn tỷ đồng không có khả năng thu hồi.
Việc theo dõi, kiểm soát tài sản, thu nhập nhằm ngăn chặn việc tẩu tán tài sản để bảo đảm cho việc thu hồi tài sản tham nhũng, khắc phục hậu quả do tham nhũng gây ra đối với các vụ án tham nhũng còn gặp khó khăn, vướng mắc trong cả quy định của pháp luật và tổ chức thực hiện.
Để nâng cao hiệu quả PCNT, Chính phủ xác định, trong năm 2018 tăng cường tuyên truyền, phổ biến giáo dục PCNT; tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý kinh tế - xã hội; tăng cường, tập trung thanh tra, kiểm toán các lĩnh vực nhạy cảm có nhiều dư luận về tham nhũng; đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử các vụ án kinh tế, tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng…
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu phát biểu tại phiên họp
Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu cơ bản nhất trí với Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2017; Báo cáo nghiên cứu Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2017 của Nhóm nghiên cứu thuộc Ủy ban Tư pháp. Phần lớn các đại biểu cho rằng, một số giải pháp phòng ngừa tham nhũng triển khai thiếu đồng bộ, kiểm tra đánh giá không thường xuyên nên tác dụng phòng ngừa còn hạn chế. Cần đánh giá cụ thể nguyên nhân dẫn đến tình trạng tham nhũng vẫn diễn ra phức tạp, nhất là trong công tác cán bộ để có biện pháp răn đe, phòng ngừa phù hợp. Chống tham nhũng cần phải thực hiện công khai, cần công khai kết quả thanh tra, kiểm tra theo quy định pháp luật.
Các đại biểu đề nghị Chính phủ trên cơ sở rà soát, tổng kết, đánh giá những hạn chế, bất cập trong công tác phòng chống tham nhũng, nhất là về công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan đơn vị; về kê khai tài sản, thu nhập… để đề xuất những giải pháp sửa đổi, bổ sung phù hợp trong Dự án Luật Phòng chống tham nhũng (sửa đổi) và trình Quốc hội xem xét, quyết định; tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật nhằm khắc phục những sơ hở trong quản lý xã hội, nhất là trong các lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng.
Các đại biểu kiến nghị Chính phủ, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao tăng cường công tác chỉ đạo; đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, nhất là các vụ án lớn, được dư luận xã hội quan tâm, bảo đảm thực hiện đạt các chỉ tiêu, yêu cầu về phòng chống tham nhũng được giao. Cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chế độ công vụ, có cơ chế hữu hiệu để loại khỏi bộ máy nhà nước những cán bộ, công chức, viên chức thoái hóa, biến chất.
Phát biểu chỉ đạo phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu chỉ rõ năm 2017, với sự chỉ đạo quyết liệt, bài bản của Bộ Chính trị, Ban Bí thư... trong công tác phòng, chống tham nhũng, các cơ quan trong Chính phủ đã nỗ lực để thực hiện nhiệm vụ chính trị đối với công tác này và thu được nhiều kết quả nổi bật.
Nhiều vụ án lớn, phức tạp được dư luận quan tâm được đưa ra xét xử công khai, đúng pháp luật với mức án nghiêm khắc, được dư luận đồng tình. Tuy nhiên, tình hình tham nhũng vẫn nghiêm trọng, phức tạp, tinh vi; cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng chưa đạt được mục tiêu đặt ra là từng bước ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, chưa đáp ứng được mong mỏi, chờ đợi của người dân.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị Báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2017 của Chính phủ cần nghiên cứu, làm rõ nguyên nhân cả khách quan lẫn chủ quan dẫn đến tình trạng tham nhũng phức tạp như hiện nay; nhất là công tác tổ chức thực hiện pháp luật cũng như thực hiện kỷ luật, kỷ cương... từ đó, đề ra những biện pháp phòng chống hiệu quả, tạo ra sự chuyển biến thực sự về công tác này trong năm 2018.
Trong ngày 6/9/2017, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tiếp tục phiên họp thảo luận về Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2017; thẩm tra, cho ý kiến và thảo luận về Dự án Luật Phòng, Chống tham nhũng./.
Ngọc Bích