Tổng Kiểm toán Vương quốc Eswatini (châu Phi), thường được gọi theo tên cũ là Swaziland, mới đây đã công bố Báo cáo kiểm toán thường niên cho năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2018, trong đó đề cập đến tình trạng thất thoát NSNN kéo dài.
Trong năm tài chính được xem xét, số tiền lương khu vực công Chính phủ chi ra khoảng 6,2 triệu Eswatini Lilangeni (SWL), tương đương 440.000 USD. Ngoài con số trên, 1,9 triệu SWL đã được trả cho những nhân lực không tồn tại. Năm 2017, ngân sách công đã thất thoát 3,44 triệu SWL. Con số này trong năm 2018 là 15,74 triệu SWL, trong đó, hơn 6 triệu SWL là các khoản cho công chức, viên chức nhà nước vay chưa thu hồi được.
Nguyên nhân gây ra những khoản thất thoát trên là do ngân sách phải gánh cả những khoản lương trả cho “nhân viên ma”; một số nhân viên đã nghỉ việc nhưng vẫn nằm trong danh sách nhận lương của cơ quan; nhiều cán bộ, công chức được trả lương cao quá mức. Bên cạnh đó, có bằng chứng cho thấy, ngân sách lương của Chính phủ trả cho công chức, viên chức trên toàn quốc thường xuyên bị biển thủ. Ngoài ra, ngân sách cũng phải chi trả những khoản tiền phục vụ công tác đào tạo cán bộ, sau đó những người này lại xin nghỉ việc và còn vô số khoản cho vay cũng không được thu hồi. Tại các cơ quan khác của Chính phủ, nhiều khoản thanh toán cũng bị bội chi.
Tổng Kiểm toán Timothy Matsebula cũng chỉ ra thực trạng nhiều trường học trên khắp Vương quốc tồn tại nhân lực ảo, song vẫn hưởng lương từ ngân sách. Con số này hiện chưa được thống kê. Tại nhiều cơ quan, các “nhân viên ma” rất dễ gặp trong danh sách bảng lương, được nhận tiền trong một thời gian dài, nếu không bị phát hiện sớm.
Ông Matsebula cho biết, những yếu kém nêu trên chính là hệ quả của công tác quản lý yếu kém, tình trạng tham nhũng của cán bộ cơ quan công quyền. Trong một báo cáo về tình hình ngân sách quốc gia vào tháng 02/2019, Bộ trưởng Bộ Tài chính Swaziland cho biết, tiền lương khu vực công đã tăng 125% trong 10 năm qua. Ngân sách lương khu vực này sẽ phải bị cắt giảm nếu không, Vương quốc sẽ không đủ khả năng để chi trả nữa.
(Theo Allafrica)
(Báo Kiểm toán số 17/2019)