ASOSAI nỗ lực thúc đẩy kiểm toán môi trường vì sự phát triển bền vững

Ngày nay, hầu hết các quốc gia trên thế giới đều nhận thức được tầm quan trọng của môi trường phát triển bền vững và đang nỗ lực đưa ra những giải pháp bảo vệ môi trường trong hoạt động kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh đó, Tổ chức Các cơ quan Kiểm toán tối cao châu Á (ASOSAI) luôn chú trọng và xem kiểm toán môi trường (KTMT) là công cụ hiệu quả để các SAI (cơ quan kiểm toán tối cao) thực hiện tốt vai trò giúp các cơ quan lập pháp, hành pháp của mỗi quốc gia tăng cường hiệu lực, hiệu quả trong quản lý, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.

 ASOSAI WGEA và nhữngđóng góp tích cực vào công tác bảo vệ môi trường

Để giải quyết những thách thức mang tính đặc trưng của từng khu vực về môi trường, thúc đẩy việc quản trị tốt công tác bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên, sức khỏe và sự an toàn của công dân, các nhóm công tác về KTMT thuộc lĩnh vực kiểm toán công (WGEA) khu vực đã ra đời, trong đó có Nhóm công tác về KTMT của ASOSAI (ASOSAI WGEA).

ASOSAI WGEA được thành lập vào năm 2000 tại TP. Chiang Mai, Thái Lan với 7 thành viên do SAI Trung Quốc làm Chủ tịch; đến nay, ASOSAI WGEA đã có 33 thành viên, trong đó có KTNN Việt Nam. ASOSAI WGEA thực hiện vai trò là diễn đàn trao đổi thông tin, xây dựng các tài liệu, hướng dẫn, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn, quan điểm của các SAI thành viên ASOSAI về KTMT và thực hiện những nghiên cứu về các vấn đề môi trường cụ thể mà nhiều SAI cùng quan tâm. Mục đích của ASOSAI WGEA là khuyến khích các SAI thành viên ASOSAI tích cực tiến hành các cuộc KTMT và thực hiện nghiên cứu trong các lĩnh vực liên quan; thiết lập cơ chế giao tiếp hiệu quả giữa các thành viên ASOSAI WGEA nhằm tăng cường sự tương tác và đào tạo về KTMT; tăng cường mối quan hệ với ASOSAI, INTOSAI WGEA (Nhóm công tác về KTMT của Tổ chức quốc tế Các cơ quan Kiểm toán tối cao), các WGEA khu vực và các bên liên quan khác.

Trong những năm qua, ASOSAI WGEA đã gặt hái được nhiều thành công nhất định và đóng góp vào công tác bảo vệ môi trường, hướng tới sự phát triển bền vững tại nhiều quốc gia trong khu vực châu Á. Các chủ đề KTMT được các SAI quan tâm thực hiện, gồm: các vấn đề về nước, quản lý chất thải đô thị, quản lý rừng, chuyển đổi sử dụng đất đô thị, khai khoáng, giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu... Bên cạnh đó, để tăng cường năng lực cho các SAI thành viên, ngoài việc xây dựng các tài liệu tham khảo mang tính định hướng, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn áp dụng vào hoạt động kiểm toán thông qua các hội nghị, hội thảo và khóa đào tạo, ASOSAI còn đẩy mạnh các hình thức hợp tác theo chiều sâu như: triển khai các dự án nghiên cứu về KTMT, chương trình tăng cường năng lực xuyên khu vực trong kiểm toán hoạt động về vấn đề môi trường rừng (2010-2012) với sự tham gia của 7 SAI thành viên, thực hiện kiểm toán chung về quản lý lưu vực sông Mê Kông năm 2012 giữa 5 SAI, trong đó có SAI Việt Nam. Năm 2018, KTNN Việt Nam đã tham gia Đề án Nghiên cứu của ASOSAI WGEA: “Ứng dụng công nghệ thông tin và dữ liệu lớn trong KTMT”, đây cũng là chủ đề được đa số SAI quan tâm và đăng ký tham gia.

Cùng với đó, một số SAI thành viên ASOSAI đã đạt được những bước phát triển nhất định trong lĩnh vực KTMT. Cụ thể, với vai trò là thành viên INTOSAI WGEA, đồng thời là Chủ tịch ASOSAI WGEA, ASOSAI WGEA đã luôn tích cực phát triển việc nghiên cứu chuyên môn, tạo diễn đàn cho các SAI thành viên trao đổi kinh nghiệm thực tiễn về KTMT thông qua Hội thảo KTMT được tổ chức định kỳ 2 năm/lần; tăng cường quan hệ và thực hiện tốt vai trò WGEA khu vực với INTOSAI WGEA. Hay, SAI Indonesia giữ vai trò là Chủ tịch INTOSAI WGEA từ năm 2014 cũng tích cực giới thiệu và thúc đẩy việc chia sẻ, áp dụng kiến thức, hướng dẫn, chuẩn mực KTMT của INTOSAI vào hoạt động KTMT trong cộng đồng ASOSAI. Ngoài ra, nhiều SAI hiện là thành viên tích cực của INTOSAI WGEA như: Bangladesh, Butan, Iran, Ấn Độ, Philippines, Thái Lan, Hàn Quốc...
 
Thúc đẩy KTMT phát triển

Bám sát Kế hoạch chiến lược của ASOSAI giai đoạn 2016-2021 và Kế hoạch công  tác của INTOSAI WGEA, cùng với việc khảo sát nhu cầu liên quan đến những vấn đề môi trường mà các SAI quan tâm và muốn thực hiện kiểm toán, ASOSAI WGEA đã xây dựng Kế hoạch công tác giai đoạn 2017-2019 nhằm thúc đẩy sự phát triển KTMT, đồng thời góp phần thực hiện vai trò của mình đối với công tác bảo vệ môi trường và phát triển bền vững trong khu vực châu Á. 
Kế hoạch công tác giai đoạn 2017-2019 của ASOSAI WGEA tập trung vào 3 nhiệm vụ chính. Thứ nhất, phát triển ASOSAI WGEA theo lộ trình, cụ thể là: thu hút thêm các SAI thuộc ASOSAI và quan tâm đến KTMT; thiết lập một cơ chế hoạt động chuẩn để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phát triển của Nhóm công tác; xây dựng mối quan hệ đối tác với INTOSAI WGEA và các WGEA khu vực khác thông qua các mối quan hệ hiệu quả. Thứ hai, tăng cường phổ biến và trao đổi thông tin, kinh nghiệm về KTMT giữa các thành viên. Thứ ba, khuyến khích sự hợp tác và phối hợp trong thực hiện KTMT theo nhiều hình thức khác nhau để chia sẻ về chủ đề mà các SAI cùng quan tâm, đồng thời giúp các SAI tìm ra giải pháp hiệu quả nhằm giải quyết các vấn đề, thách thức môi trường.

Là thành viên của ASOSAI WGEA và INTOSAI, KTNN Việt Nam đã có cơ hội tiếp cận, học hỏi kinh nghiệm và đóng góp tích cực vào lĩnh vực kiểm toán này thông qua việc đăng cai tổ chức các hội thảo, hội nghị và hợp tác về KTMT. Năm 2014, KTNN đã đăng cai tổ chức thành công Hội thảo ASOSAI lần thứ 5 về KTMT và Cuộc họp lần thứ 4 của ASOSAI WGEA. Đặc biệt, việc đăng cai tổ chức Đại hội ASOSAI 14 và Hội nghị chuyên đề lần thứ 7 với chủ đề: “KTMT vì sự phát triển bền vững” đã thể hiện sáng kiến và sự nỗ lực của KTNN Việt Nam nhằm tiếp tục góp phần cùng với các thành viên ASOSAI tìm kiếm giải pháp nâng cao hiệu quả KTMT. Đây là chủ đề được tất cả các SAI thành viên Ban Điều hành ASOSAI đồng thuận thông qua. Chủ đề này bám sát những vấn đề ưu tiên, thách thức mang tầm khu vực và thế giới mà các thành viên ASOSAI quan tâm; phù hợp với mục tiêu chiến lược của INTOSAI giai đoạn 2017-2022. Đại hội ASOSAI 14 và Hội nghị chuyên đề lần thứ 7 tại Việt Nam được kỳ vọng sẽ đóng góp cho cộng đồng kiểm toán tối cao khu vực và thế giới những văn kiện quan trọng như: các cam kết, chính sách, giải pháp hữu hiệu để phát triển KTMT trong khu vực, góp phần đạt được các mục tiêu phát triển bền vững tại các quốc gia thành viên.

Báo Kiểm toán số 37+38