Sơ đồ tổng quát khung kiến trúc dữ liệu quốc gia. Ảnh: chinhphu.vn
Theo quyết định, Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia (Khung) là định hướng tổng thể về cấu trúc, phân tầng, tiêu chuẩn kỹ thuật và mô hình chia sẻ dữ liệu giữa các cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia, chuyên ngành, địa phương và hệ thống thông tin của các cơ quan trong hệ thống chính trị. Khung áp dụng thống nhất đối với các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; cơ quan trung ương của các tổ chức chính trị; các cơ quan của Quốc hội; TAND tối cao, VKSND tối cao; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
Về cấu trúc, Khung mô tả đầy đủ các lớp dữ liệu cơ bản gồm: dữ liệu gốc, dữ liệu đặc tả, dữ liệu chủ, dữ liệu danh mục, dữ liệu giao dịch, dữ liệu tổng hợp, dữ liệu phân tích và dữ liệu mở; đồng thời mô hình hóa các khối dữ liệu theo chức năng/ nghiệp vụ như: dữ liệu phục vụ người dân, doanh nghiệp; dữ liệu phục vụ quản lý chuyên ngành; dữ liệu phục vụ chỉ đạo điều hành, xây dựng chính sách; dữ liệu phục vụ quản trị nội bộ; dữ liệu phục vụ an ninh, quốc phòng, trật tự an toàn xã hội; và dữ liệu về thể chế, chính sách.
Mọi hoạt động kết nối, chia sẻ dữ liệu bắt buộc thực hiện qua Nền tảng chia sẻ, điều phối dữ liệu quốc gia (NDOP), nhằm giám sát, truy vết và đánh giá hiệu quả; đồng bộ giữa hệ thống bộ, ngành, địa phương với Trung tâm Dữ liệu quốc gia (TTDLQG) và luồng điều phối dữ liệu dùng chung. CSDL tổng hợp quốc gia giữ vai trò quản lý thống nhất dữ liệu chủ; mọi quy trình nghiệp vụ, thủ tục hành chính có cập nhật dữ liệu chủ thuộc danh mục CSDL quốc gia phải hoàn tất bước cập nhật vào CSDL tổng hợp quốc gia để thông tin có giá trị pháp lý.
Khung xác lập bốn nhóm nguyên tắc cốt lõi:
1. Về thu thập, tạo lập, cập nhật dữ liệu
- Thu thập dữ liệu một lần: dữ liệu chỉ được thu thập một lần duy nhất để hạn chế trùng lặp, giảm chi phí xử lý và tăng độ tin cậy;
- Một nguồn dữ liệu gốc duy nhất: dữ liệu được một chủ thể tạo lập, quản lý và chịu trách nhiệm, tạo sự rõ ràng trong kiểm soát, bảo mật và chia sẻ giữa các hệ thống;
- Cập nhật và đồng bộ liên tục: dữ liệu phải được duy trì chính xác, kịp thời, đồng bộ giữa các hệ thống;
- Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia có chức năng quản lý thống nhất dữ liệu chủ quốc gia: các quy trình nghiệp vụ, thủ tục hành chính có thực hiện cập nhật, thay đổi dữ liệu chủ thuộc danh mục cơ sở dữ liệu quốc gia phải hoàn thành bước cập nhật vào Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia để thông tin chứa bởi dữ liệu chủ đó có giá trị pháp lý.
2. Về lưu trữ và quản lý dữ liệu
- Lưu trữ dữ liệu tối thiểu: các cơ quan, tổ chức có trách nhiệm lưu trữ dữ liệu ở mức tối thiểu cần thiết, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao và mục tiêu sử dụng, đồng thời bảo đảm tiết kiệm tài nguyên hệ thống;
- Bảo đảm chất lượng dữ liệu: dữ liệu luôn đúng, đầy đủ, sạch và cập nhật kịp thời, đáp ứng yêu cầu quản lý, khai thác và phục vụ phân tích, ra quyết định.
3. Về chia sẻ dữ liệu
- Minh bạch về dữ liệu chia sẻ: công khai thông tin về nguồn gốc, nội dung và phạm vi sử dụng của dữ liệu chia sẻ, nâng cao mức độ tin cậy và tăng cường giám sát;
- Chia sẻ dữ liệu chủ động: việc chia sẻ cần được triển khai bằng phương thức chủ động, sẵn sàng kết nối và cung cấp dữ liệu, phục vụ dịch vụ công, nhiệm vụ quản lý nhà nước, điều hành và ra quyết định;
- Tối thiểu hóa trung gian kết nối dữ liệu: tối thiểu hóa các khâu trung gian trong quá trình kết nối, bảo đảm dữ liệu được truyền tải nhanh chóng, chính xác và tiết kiệm chi phí hạ tầng.
4. Về khai thác, sử dụng và kết thúc sử dụng dữ liệu
- Sử dụng dữ liệu đúng mục đích: chỉ khai thác dữ liệu phục vụ quản lý nhà nước, cải cách hành chính, phát triển kinh tế - xã hội;
- Minh bạch và trách nhiệm: cơ quan khai thác phải công khai phạm vi sử dụng và chịu trách nhiệm về dữ liệu sử dụng;
- Khi kết thúc sử dụng, dữ liệu cần được lưu trữ lịch sử hoặc hủy dữ liệu theo quy định của pháp luật.
Khung là căn cứ để các cơ quan tham chiếu, triển khai CSDL và hệ thống thông tin có quản lý dữ liệu, bảo đảm tuân thủ pháp luật về dữ liệu và giao dịch điện tử. Yêu cầu an toàn, bảo mật và phân quyền được thực hiện theo Luật An ninh mạng, Luật An toàn thông tin, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, Luật Bảo vệ bí mật nhà nước, Luật Dữ liệu và các văn bản liên quan. Khung được đánh giá, cập nhật định kỳ theo quy định về quản trị, quản lý dữ liệu.
Hà Linh